Podział majątku po rozwodzie

Podział majątku to ważny etap rozwodu. Na wstępie warto wyjaśnić, jakie są podstawowe sposoby uregulowania małżeńskiego ustroju majątkowego, czyli sytuacji majątkowej między małżonkami. Są to: ustrój małżeńskiej rozdzielności majątkowej lub wspólności majątkowej.

Rozdzielność majątkowa to ustrój, w którym, krótko mówiąc, każda strona posiada odrębny majątek. W tym przypadku dochody z pracy czy zyski z innych działalności są przypisywane do osobistego majątku każdego z małżonków i nie podlegają podziałowi. W celu ustanowienia takiej rozdzielności małżonkowie co do zasady muszą sporządzić umowę majątkową (zwaną potocznie intercyzą). Umowa taka może być zawarta zarówno przed, jak i w trakcie małżeństwa. W określonych sytuacjach może zostać orzeczona również przez sąd.

Z kolei jeśli małżonkowie nie podjęli żadnych działań w celu uregulowania swoich relacji majątkowych, obowiązuje ich ustawowa wspólność majątkowa. Od chwili zawarcia małżeństwa przedmioty nabyte przez męża i żonę zostają włączane do majątku wspólnego, z wyjątkiem tych, które zaliczają się do majątków osobistych małżonków. Do majątku wspólnego wchodzi również pobierane przez małżonków wynagrodzenie za pracę i dochody z innych działalności zarobkowych.

Spis treści:

1. Jak wygląda podział majątku po rozwodzie?
2. Podział majątku a majątek osobisty
3. Kto otrzymuje dom po rozwodzie?
4. Podział majątku nabytego przed małżeństwem
5. Prawnik od podziału majątku w Rzeszowie

Jak wygląda podział majątku po rozwodzie?

Najczęściej w czasie trwania małżeństwa pomiędzy małżonkami istnieje ustrój małżeńskiej ustawowej wspólności majątkowej. Jest to wspólność bezudziałowa, co oznacza, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów (np. po ½) w majątku wspólnym. Udziały te określane są dopiero po ustaniu tej wspólności (np. podział majątku w razie rozwodu). Regułą jest wówczas, że są one równe, aczkolwiek każdy z małżonków może żądać ustalenia nierównych udziałów uzasadniając to stopniem, w jakim przyczynił się do powstania majątku wspólnego. Na przykład: jeden z małżonków pracował zarobkowo, drugi zaś nawet nie starał podjąć się zatrudnienia ani nie pomagał w żaden sposób w gospodarstwie domowym i pozostawał na utrzymaniu pracującego małżonka, z którego zarobków nabyto też wszelkie przedmioty do majątku wspólnego (np. mieszkanie, samochód, meble itp.).

Podział majątku po rozwodzie może nastąpić poprzez zawarcie umowy przez rozwodników, jak i poprzez orzeczenie sądu. Zgodnie z artykułem 58 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jednak istnieją pewne ograniczenia. Po pierwsze, sąd dokona tego tylko na wniosek jednego z małżonków. Po drugie, przeprowadzenie sądowego podziału zostanie dokonane tylko jeśli nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Chodzi najczęściej o to, aby w przypadku rodzin zamożnych, o rozbudowanych składnikach majątkowych, a jednocześnie skłóconych na tle majątkowym, długotrwały spór majątkowy nie odsunął w czasie nadto samej kwestii rozwiązania małżeństwa, co jest przecież głównym celem postępowania rozwodowego. Wybór formy podziału majątku należy do byłych małżonków, każda z opisanych wyżej ma swoje zalety i wady. Skorzystanie z usług notariusza to wariant droższy, ale zdecydowanie szybciej wtedy dokona się podział masy majątkowej. Wariant sądowy z kolei jest opcją tańszą, ale spór taki może trwać miesiącami, a nawet latami.

Jeśli zastanawiasz się, o czym jeszcze sąd orzeka przy okazji sprawy rozwodowej, to zapraszamy Cię do lektury innego z artykułów na naszym blogu.

Podział majątku a majątek osobisty

Majątek osobisty małżonków nie podlega podziałowi między małżonkami w trakcie rozwodu. Co tworzy majątek osobisty? Są to m.in.:

• przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
• przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę,
• prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom (np. prawa małżonków wynikające ze wspólności opartej na stosunku spółki cywilnej),
• przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków (np. odzież, osobiste przybory, przedmioty kultu religijnego, przedmioty związane z realizacją hobby),
• prawa takie jak m.in. prawo do alimentów, renty, służebności osobiste,
• przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
• prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej i inne prawa twórcy.

Kto otrzymuje dom po rozwodzie?

Kluczowe dla rozstrzygnięcia tej kwestii jest ustalenie, czy nieruchomość jest składnikiem majątku osobistego małżonka, czy może należy do majątku wspólnego. Jeśli dom lub mieszkanie znajdowało się w majątku osobistym któregoś z małżonków, to wyłączne prawo do niego ma ten małżonek. Od tej zasady jest jednak wyjątek. Sąd w wyroku rozwodowym orzeka o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania przez czas zamieszkiwania w nim rozwiedzionych małżonków. Jeśli więc na przykład jedna z osób nie ma dokąd się wyprowadzić, a na dodatek sąd przyznał jej opiekę nad dzieckiem, to były małżonek najczęściej będzie zobowiązany nadal umożliwiać jej pozostanie w mieszkaniu. Sąd może przy tym rozdzielić przestrzeń mieszkaniową na poszczególne osoby (np. wyznaczyć jeden pokój byłej żonie, drugi byłem mężowi, trzeci dziecku itd.). Z pomieszczeń takich jak kuchnia czy łazienka będą musieli korzystać wspólnie, choć i tu sąd może określić zasady korzystania z pomieszczeń wspólnych czy przyjmowania w nich gości.

Podział majątku nabytego przed małżeństwem

Jak zostało już wyżej wspomniane: majątek nabyty przed ślubem nie wchodzi do wspólności małżeńskiej, pozostając majątkiem osobistym męża lub żony i nie podlega podziałowi w razie rozwodu. Jeśli więc, przykładowo, jeden z małżonków nabył przed zawarciem małżeństwa samochód, a drugi małżonek wniósł do wspólnego mieszkania różne sprzęty domowe – w razie rozwodu wracają one do nich i nie podlegają podziałowi. Wyjątkiem może być sytuacja z mieszkaniem lub domem, omówiona w poprzednim akapicie.

Prawnik od podziału majątku w Rzeszowie

Podział majątku to jedna z kluczowych kwestii przy sprawie rozwodowej. W niniejszym artykule zostały omówione aspekty, których celem było rzucenie światła na elementy charakterystyczne dla tego typu postępowań, jednak kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera gąszcz przepisów, które regulują postępowanie w razie podziału majątku małżonków, w tym m.in. jakie roszczenia mogą mieć małżonkowie względem siebie przy podziale majątku, jak do tego ma się kwestia opieki nad dziećmi i wiele innych zagadnień. W tego typu sprawach istotna jest znajomość tych przepisów, jak i tego, jak w praktyce są one stosowane i interpretowane przez sądy. Nasi prawnicy specjalizują się w tego typu sprawach od lat i w razie potrzeby służą pomocą, zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą w zakresie spraw rodzinnych.