Odrzucenie spadku – sprawdź, co musisz wiedzieć!

Odrzucenie spadku jest bez wątpienia procesem z wielu powodów stresującym. Z jednej strony często odbywa się to w atmosferze żałoby po zmarłej bliskiej osobie, a z drugiej dochodzi stres związany z koniecznością dopełnienia wszelkich niezbędnych czynności, w końcu w przypadku niedotrzymania terminu lub niedopełnienia formalności sprawa się jeszcze bardziej komplikuje. W niniejszym artykule pragniemy Państwu przedstawić najważniejsze kroki, jakie należy mieć na uwadze rozważając odmowę przyjęcia spadku. Zapraszamy do artykułu!

Najważniejsze informacje, których dowiesz się z tego artykułu:

1. Odrzucenie spadku należy zgłosić przed sądem lub notariuszem w ciągu 6 miesięcy od uzyskania informacji o spadku.
2. Jeśli nie złożysz oświadczenia w terminie, spadek zostanie przyjęty automatycznie z dobrodziejstwem inwentarza.
3. Rodzic może odrzucić spadek w imieniu dziecka, ale musi spełnić określone formalności.

Informacje o tym, jak dokładnie wygląda dziedziczenie spadku w polskim prawie znajdziesz w naszym innym wpisie. Zachęcamy do lektury!

Czym jest spadek i jak można z nim postąpić?

Spadek to ogół praw i obowiązków przysługujących zmarłemu w chwili śmierci. Warto mieć na uwadze, że w skład spadku wchodzą oczywiście zarówno aktywa zmarłego, np. środki pieniężne, nieruchomości, samochody itp., ale także wszelkie pasywa w postaci na przykład kredytów, pożyczek i innych zobowiązań. Dokładna znajomość stanu majątku zmarłego jest kluczowa w odpowiedzialnym podjęciu decyzji w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku.

W przypadku powołania do dziedziczenia polskie prawo przewiduje trzy możliwości:

1. Przyjęcie spadku wprost – spadkobierca odpowiada wtedy za długi spadkowe całym swoim majątkiem, zarówno spadkowym jak i swoim osobistym;
2. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – spadkobierca odpowiada tylko do wysokości aktywów spadku ustalonych według spisu inwentarza, nie ponosi odpowiedzialności za długi spadkowe własnym majątkiem;
3. Odrzucenie spadku.

Odrzucenie spadku jak to zrobić?

Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku złożone pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu jest nieważne, takie oświadczenie nie może zostać także odwołane.

Prawo spadkowe odrzucenie spadku – kiedy ma sens?

Jak zostało już wspomniane we wcześniejszej części artykułu, do podjęcia odpowiedzialnej decyzji w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku istotne jest skrupulatne zorientowanie się w sytuacji majątkowej zmarłego w chwili otwarcia spadku, to jest w chwili śmierci spadkodawcy. Jeżeli jesteśmy pewni, że zmarły nie pozostawił po sobie nic innego niż tylko długi i różnorakie zobowiązania, prostą drogą zdaje się być podjęcie decyzji o odrzuceniu spadku, jednakże bardzo często dochodzi do takich sytuacji, w których nie jesteśmy w stanie z pewnością stwierdzić jaki był stan majątkowy zmarłego.

O ile łatwiej jest często oszacować majątek, to sporym ryzykiem okazuje się uprawdopodobnienie wszelkich długów jakie mógł zmarły posiadać. W przypadku pojawienia się wątpliwości co do stanu majątkowego zmarłego warto przede wszystkim zastanowić się nad potencjalnym przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a co za tym idzie zasięgnąć porady doświadczonego adwokata specjalizującego się w sprawach spadkowych, dokładnie przedstawić mu naszą sytuację i zwrócić się z prośbą o doradzenie najkorzystniejszego w naszym indywidualnym przypadku rozwiązania.

Często okazuje się bowiem, że podjęcie decyzji o odrzuceniu spadku bywa nazbyt pochopne i niekorzystne majątkowo dla spadkobiercy, a jak wskazuje kodeks cywilny raz podjętej decyzji w zakresie przyjęcia lub odmowy przyjęcia spadku nie da się już cofnąć.

Odrzucenie spadku – jaki termin?

Osoba powołana do dziedziczenia powinna w terminie 6 miesięcy określić czy przyjmuje, czy odrzuca spadek. Co bardzo ważne – w przypadku braku złożenia takiego oświadczenia przyjmuje się, iż osoba taka przyjęła spadek z dobrodziejstwem inwentarza i termin ten nie podlega przywróceniu, zgodnie bowiem z uchwałą Sądu Najwyższego podjętą w poszerzonym składzie siedmiu sędziów z dnia 22 maja 2018 r., w sprawie o sygnaturze akt III CZP 102/17 uchybienie tego terminu prowadzi do tego, iż uprawnienie spadkobiercy w zakresie złożenia oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku wygasa.

Do zachowania wskazanego terminu wystarczy złożenie przed jego upływem wniosku do sądu o odebranie oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. Jeżeli złożenie oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zezwolenia sądu, bieg terminu do złożenia oświadczenia ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania sądowego w tym przedmiocie.

Odmowa spadku za dzieci

Każdy rodzic powinien pamiętać o tym, że to on składa oświadczenie o odrzuceniu spadku za dziecko. Rodzic, składając w imieniu dziecka oświadczenie o odrzuceniu spadku, oświadcza o:

• przysługiwaniu mu władzy rodzicielskiej i jej zakresie;
• wyrażeniu przez drugiego z rodziców zgody na odrzucenie spadku, chyba że oświadczenie to jest składane wspólnie;
• uprzednim odrzuceniu spadku przez któregokolwiek z rodziców;
• odrzuceniu spadku przez innych zstępnych rodziców tego dziecka – chyba że przed złożeniem oświadczenia zostało wydane zezwolenie sądu opiekuńczego na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka w postaci odrzucenia spadku.

Wskazane wyżej oświadczenia składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Oświadczenie o odrzuceniu spadku złożone przez rodzica dotyczyć więcej niż jednego dziecka. Jeżeli oświadczenie złożono ustnie, z oświadczenia sporządza się protokół.

Sprawdź, jak wygląda dziedziczenie po rozwodzie – komu należy się spadek?

Spadek odrzucenie – wiedza w pigułce!

Decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu spadku wymaga starannej analizy potencjalnych korzyści oraz ryzyk, a także zapoznania się z dokładnym stanem majątku zmarłego. Nie są to sprawy proste, szczególnie w okresie następującym często bezpośrednio po śmierci bliskiej osoby.

Osoby znajdujące się w takiej sytuacji zapraszamy do skorzystania z naszej pomocy. Jako doświadczeni adwokaci z Kancelarii Kawalec, zaopiekujemy się Państwa sprawą. Zdejmiemy z Państwa barków cały ciężar i stres z nią związany, wnikliwie przeanalizujemy sytuację, zaproponujemy najkorzystniejsze rozwiązanie, a także będziemy służyć pomocą w całym procesie. Zachęcamy do kontaktu!

Najczęściej zadawane pytania – FAQ

Jaka jest kolejność odrzucania spadku?

Jeżeli po śmierci spadkodawcy jego partner odrzuca spadek, to następnie spadek odrzucić może jego potomek, który był kolejnym powołanym do dziedziczenia. W takiej sytuacji prawo przewiduje, że do spadku zostają powołani kolejni ustawowi spadkobiercy, czyli najpierw rodzice zmarłego, potem jego rodzeństwo, a następnie dalsi krewni.

Kto nie może odrzucić spadku?

Gmina i Skarb Państwa jako spadkobiercy ustawowi nie mają możliwości odrzucenia spadku, który przypada im z mocy ustawy. Odrzucenie spadku przez te podmioty jest możliwe jedynie wtedy, gdy dziedziczenie następuje na podstawie testamentu.