+48 697 164 666

PON-PT 9-18

Dziedziczenie spadku w polskim prawie

1519
dziedziczenie spadku

Dziedziczenie spadku w polskim prawie

Dziedziczenie to proces przejścia ogółu praw i obowiązków przysługujących zmarłemu na spadkobierców, czyli osoby, którym przysługuje po spadkodawcy spadek. Dziedziczenie spadku może nastąpić w drodze dziedziczenia testamentowego, czyli na podstawie pozostawionego przez zmarłego testamentu, lub ustawowo, czyli na podstawie reguł opisanych w kodeksie cywilnym. Dziedziczenie ustawowe będzie miało miejsce, jeśli zmarły nie pozostawił testamentu lub jeśli testament okazał się nieważny. W niniejszym artykule omówiona zostanie tematyka procesu dziedziczenia od momentu otwarcia spadku do chwili jego przejścia na spadkobierców.

 

Spis treści:

  1. Dziedziczenie spadku po zmarłym – kto jest do niego uprawniony?
  2. Czy bliska osoba może zostać pominięta w testamencie?
    • Dziedziczenie spadku po zmarłym – wydziedziczenie
    • Uznanie za niegodnego dziedziczenia
  3. Jak zachować się w przypadku powołania do dziedziczenia spadku?
  4. Dziedziczenie spadku – dlaczego warto skorzystać z pomocy prawnika?

 

Dziedziczenie spadku po zmarłym – kto jest do niego uprawniony?

Dziedziczenie spadku po zmarłym może się odbyć na dwa sposoby i od tego zależy krąg osób uprawnionych do majątku zmarłego.

 

  1. Dziedziczenie testamentowe – jeśli spadkodawca pozostawił ważny testament, to ma on co do zasady pierwszeństwo przed regułami określonymi w kodeksie cywilnym i uprawnione do spadku są wskazane przez zmarłego w testamencie osoby. Polskie prawo spadkowe jednak nie przewiduje pełnej swobody w zakresie dysponowania majątkiem na wypadek śmierci, bowiem nawet w przypadku, gdyby testator (autor testamentu) nie chciał przekazać majątku najbliższym osobom (np. żonie, dzieciom), to mogą one mimo to dochodzić części spadku tytułem tak zwanego zachowku.
  2. W przypadku braku testamentu lub jego nieważności następuje dziedziczenie ustawowe, czyli dziedziczenie spadku na podstawie tzw. klas dziedziczenia określonych w polskim prawie cywilnym, zgodnie z którymi:
    • w pierwszej kolejności z ustawy do spadku powołane są dzieci i małżonek spadkodawcy – dziedziczą oni w częściach równych, ale część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż ¼ całości spadku (czyli np. jeśli zmarły miałby małżonka i 5 dzieci, ¼ spadku pozostawiona zostaje dla małżonka, a pozostałą część dzielą między sobą dzieci; jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych (czyli wnukom zmarłego), przy okazji warto zaznaczyć, że nie dziedziczy małżonek pozostający w separacji,
    • w przypadku braku małżonka dziedziczą wszystko dzieci,
    • w przypadku braku zstępnych (potomstwa) spadkodawcy, obok małżonka powołani do spadku są jego rodzice, udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi 1/4 całości spadku,
    • w przypadku braku zstępnych i małżonka wszystko dziedziczą rodzice,
    • po rodzicach dziedziczy rodzeństwo zmarłego,
    • w przypadku braku powyższych – dziadkowie,
    • w przypadku braku powyższych – pasierbowie,
    • w ostatniej kolejności spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu (tzw. spadkobierca ostateczny). Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się zagranicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.

 

dziedziczenie spadku

 

Czy bliska osoba może zostać pominięta w testamencie?

Osoby najbliższe zmarłemu mogą zostać przez niego pominięte w testamencie, jednak mimo tego przysługuje im roszczenie o tak zwany zachowek. Zachowek to rozwiązanie w polskim prawie spadkowym, które ma na celu zabezpieczenie interesów najbliższych osób spadkodawcy.

 

Zgodnie z art. 991. § 1 kodeksu cywilnego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należy się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni, ⅔ wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału.

 

Jeśli więc bez uzasadnionej przyczyny dziecko lub małżonek zostaną pominięci w testamencie, mogą i tak dochodzić zachowku, jako części tego, co odziedziczyliby w przypadku dziedziczenia ustawowego. Przykład: Ojciec miał dwie córki jako jedyne spadkobierczynie. Majątek wynosił 200 tys. zł. Do całego majątku powołał jedną z córek, drugą bez uzasadnionej przyczyny pominął. Jest ona pełnoletnia i pracująca, może więc pozwać drugą córkę o zachowek w wysokości 50 tys. zł (powoła wartości udziału, który by jej przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, czyli połowa ze 100 tys. zł).

 

Są jednak dwie sytuacje, w których osoba najbliższa może zostać pozbawiona całkowicie prawa do dziedziczenia po zmarłym, tj. wydziedziczenie oraz uznanie za niegodnego dziedziczenia.

 

Dziedziczenie spadku po zmarłym – wydziedziczenie

Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:

 

  1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
  2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
  3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

 

Przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu.

 

Uznanie za niegodnego dziedziczenia

Spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego, jeżeli:

 

  1. dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
  2. podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
  3. umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego;
  4. uporczywie uchylał się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem lub innym organem albo inną umową;
  5. uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.

 

Spadkobierca niegodny zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.

 

dziedziczenie spadku

 

Jak zachować się w przypadku powołania do dziedziczenia spadku?

W przypadku powołania do dziedziczenia polskie prawo przewiduje trzy możliwości:

 

  1. Przyjęcie spadku wprost – spadkobierca odpowiada za długi spadkowe całym majątkiem, zarówno spadkowym jak i swoim osobistym;
  2. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – spadkobierca odpowiada tylko do wysokości aktywów spadku ustalonych według spisu inwentarza, nie ponosi odpowiedzialności za długi spadkowe własnym majątkiem;
  3. Odrzucenie spadku.

 

Osoba powołana do dziedziczenia powinna w terminie 6 miesięcy określić czy przyjmuje, czy odrzuca spadek. W przypadku braku złożenia takiego oświadczenia przyjmuje się, iż osoba taka przyjęła spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

 

Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Można je złożyć ustnie lub pisemnie z podpisem urzędowo poświadczonym.

 

Dziedziczenie spadku – dlaczego warto skorzystać z pomocy prawnika?

Dziedziczenie spadku to bardzo istotny proces, zwłaszcza, że zgodnie z kodeksem cywilnym oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku nie może być odwołane. Oznacza to, że decyzję tę należy podjąć bardzo rozważnie, analizując wszelkie aspekty danej sprawy, bo z raz podjętej decyzji nie można się już wycofać. Z tego też powodu zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami, którzy pomogą Państwu podjąć właściwą i roztropną decyzję.

wróć do wpisów

Inne wpisy

Dokumenty do pozwu o rozwód

24.11.2024

Array ( [0] => WP_Term Object ( [term_id] => 15 [name] => kancelaria prawnicza [slug] => kancelaria-prawnicza [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 15 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 11 [filter] => raw ) [1] => WP_Term Object ( [term_id] => 17 [name] => pozew o rozwód [slug] => pozew-o-rozwod [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 17 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 11 [filter] => raw ) [2] => WP_Term Object ( [term_id] => 18 [name] => rozwód rzeszów [slug] => rozwod-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 18 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 21 [filter] => raw ) ) #kancelaria prawnicza #pozew o rozwód #rozwód rzeszów

Jakie dokumenty są potrzebne do złożenia pozwu o rozwód?

Dokumenty do pozwu o rozwód można podzielić na obowiązkowe, które są konieczne do dopełnienia wszelkich rozwodowych formalności i należy je dostarczyć sądowi, oraz fakultatywne.

Zdrada powodem rozwodu

14.11.2024

Array ( [0] => WP_Term Object ( [term_id] => 11 [name] => kancelaria adwokacka [slug] => kancelaria-adwokacka [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 11 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 29 [filter] => raw ) [1] => WP_Term Object ( [term_id] => 18 [name] => rozwód rzeszów [slug] => rozwod-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 18 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 21 [filter] => raw ) [2] => WP_Term Object ( [term_id] => 75 [name] => zdrada [slug] => zdrada [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 75 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 1 [filter] => raw ) ) #kancelaria adwokacka #rozwód rzeszów #zdrada

Czy zdrada małżeńska jest powodem do rozwodu?

Jeśli dotknęła Cię zdrada małżeńska i przyczyniło się to do rozpadu Twojego pożycia małżeńskiego, warto walczyć o swojego prawa.

Mediacje podczas rozwodu

23.10.2024

Array ( [0] => WP_Term Object ( [term_id] => 11 [name] => kancelaria adwokacka [slug] => kancelaria-adwokacka [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 11 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 29 [filter] => raw ) [1] => WP_Term Object ( [term_id] => 73 [name] => Mediacje podczas rozwodu [slug] => mediacje-podczas-rozwodu [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 73 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 1 [filter] => raw ) [2] => WP_Term Object ( [term_id] => 18 [name] => rozwód rzeszów [slug] => rozwod-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 18 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 21 [filter] => raw ) ) #kancelaria adwokacka #Mediacje podczas rozwodu #rozwód rzeszów

Mediacje podczas rozwodu – najważniejsze informacje

Mediacje podczas rozwodu to coraz popularniejsza w Polsce metoda rozwiązywania sporów.

Opieka nad dzieckiem po rozwodzie

13.10.2024

Array ( [0] => WP_Term Object ( [term_id] => 40 [name] => opieka nad dzieckiem [slug] => opieka-nad-dzieckiem [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 40 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 2 [filter] => raw ) [1] => WP_Term Object ( [term_id] => 72 [name] => opieka po rozwodzie [slug] => opieka-po-rozwodzie [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 72 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 1 [filter] => raw ) [2] => WP_Term Object ( [term_id] => 18 [name] => rozwód rzeszów [slug] => rozwod-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 18 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 21 [filter] => raw ) ) #opieka nad dzieckiem #opieka po rozwodzie #rozwód rzeszów

Komu po rozwodzie należy się opieka nad dzieckiem?

Opieka nad dzieckiem po rozwodzie to zagadnienie, które stanowi obowiązkowy element rozstrzygnięcia sądu w sprawie rozwodowej, zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Alimenty po rozwodzie

25.09.2024

Array ( [0] => WP_Term Object ( [term_id] => 71 [name] => alimenty po rozwodzie [slug] => alimenty-po-rozwodzie [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 71 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 1 [filter] => raw ) [1] => WP_Term Object ( [term_id] => 70 [name] => alimenty Rzeszów [slug] => alimenty-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 70 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 1 [filter] => raw ) [2] => WP_Term Object ( [term_id] => 41 [name] => kto płaci alimenty [slug] => kto-placi-alimenty [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 41 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 2 [filter] => raw ) ) #alimenty po rozwodzie #alimenty Rzeszów #kto płaci alimenty

Jak uzyskać alimenty po rozwodzie?

Alimenty po rozwodzie są bardzo istotnym zagadnieniem. Czy przysługują tylko na dzieci, czy może na nie liczyć także były małżonek? Od czego to zależy?

Przygotować do rozwodu

10.09.2024

Array ( [0] => WP_Term Object ( [term_id] => 49 [name] => adwokat rzeszów [slug] => adwokat-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 49 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 4 [filter] => raw ) [1] => WP_Term Object ( [term_id] => 16 [name] => rozwód [slug] => rozwod [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 16 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 8 [filter] => raw ) [2] => WP_Term Object ( [term_id] => 18 [name] => rozwód rzeszów [slug] => rozwod-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 18 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 21 [filter] => raw ) ) #adwokat rzeszów #rozwód #rozwód rzeszów

Jak przygotować się do rozwodu?

Wykorzystując naszą wiedzę i coraz większe doświadczenie, służymy pomocą na wszystkich etapach tego niewątpliwie nieprzyjemnego procesu i pomagamy w tym, aby jak najlepiej przygotować się do rozwodu.

dziedziczenie po rozwodzie

26.08.2024

Array ( [0] => WP_Term Object ( [term_id] => 69 [name] => dziedziczenie po rozwodzie [slug] => dziedziczenie-po-rozwodzie [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 69 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 1 [filter] => raw ) [1] => WP_Term Object ( [term_id] => 58 [name] => kancelaria Rzeszów [slug] => kancelaria-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 58 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 2 [filter] => raw ) [2] => WP_Term Object ( [term_id] => 18 [name] => rozwód rzeszów [slug] => rozwod-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 18 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 21 [filter] => raw ) ) #dziedziczenie po rozwodzie #kancelaria Rzeszów #rozwód rzeszów

Dziedziczenie po rozwodzie – komu należy się spadek?

Dziedziczenie to proces przejścia ogółu praw i obowiązków przysługujących zmarłemu na spadkobierców, czyli osoby, którym przysługuje po spadkodawcy spadek.

intercyza

12.08.2024

Array ( [0] => WP_Term Object ( [term_id] => 68 [name] => intercyza [slug] => intercyza [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 68 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 1 [filter] => raw ) [1] => WP_Term Object ( [term_id] => 48 [name] => prawnik Rzeszów [slug] => prawnik-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 48 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 5 [filter] => raw ) [2] => WP_Term Object ( [term_id] => 18 [name] => rozwód rzeszów [slug] => rozwod-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 18 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 21 [filter] => raw ) ) #intercyza #prawnik Rzeszów #rozwód rzeszów

Intercyza – wszystko co musisz wiedzieć

Intercyza to potoczne określenie na jeden z tak zwanych małżeńskich ustrojów majątkowych, czyli sposobów regulowania między małżonkami zasad dotyczących ich majątku przed oraz w trakcie małżeństwa.

Pozew o błąd w sztuce medycznej

25.07.2024

Array ( [0] => WP_Term Object ( [term_id] => 67 [name] => błąd w sztuce medycznej [slug] => blad-w-sztuce-medycznej [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 67 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 1 [filter] => raw ) [1] => WP_Term Object ( [term_id] => 66 [name] => Pozew o błąd w sztuce medycznej [slug] => pozew-o-blad-w-sztuce-medycznej [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 66 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 1 [filter] => raw ) [2] => WP_Term Object ( [term_id] => 48 [name] => prawnik Rzeszów [slug] => prawnik-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 48 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 5 [filter] => raw ) ) #błąd w sztuce medycznej #Pozew o błąd w sztuce medycznej #prawnik Rzeszów

Pozew o błąd w sztuce medycznej

Często pojawia się pytanie, czy pozew o błąd w sztuce medycznej ma sens? W tym wpisie wytłumaczymy Ci ten temat!

rozwód z orzeczeniem o winie

10.07.2024

Array ( [0] => WP_Term Object ( [term_id] => 19 [name] => adwokat rzeszów rozwody [slug] => adwokat-rzeszow-rozwody [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 19 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 15 [filter] => raw ) [1] => WP_Term Object ( [term_id] => 18 [name] => rozwód rzeszów [slug] => rozwod-rzeszow [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 18 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 21 [filter] => raw ) [2] => WP_Term Object ( [term_id] => 65 [name] => rozwód z orzeczeniem o winie [slug] => rozwod-z-orzeczeniem-o-winie [term_group] => 0 [term_taxonomy_id] => 65 [taxonomy] => tagi [description] => [parent] => 0 [count] => 1 [filter] => raw ) ) #adwokat rzeszów rozwody #rozwód rzeszów #rozwód z orzeczeniem o winie

Rozwód z orzeczeniem o winie

Jeśli zależy Ci na pomyślnym zakończeniu sprawy o rozwód z orzeczeniem o winie, warto skorzystać z pomocy adwokata, który specjalizuje się w sprawach rozwodowych.

Masz pytania? Zastanawiasz się czy możemy Ci pomóc?

Koniecznie daj nam znać - zadzwoń lub napisz!

    Rodzaj sprawy

    W jakim obszarze potrzebujesz pomocy?

    W jakiej formie prowadzisz biznes?

    Na jakim etapie jesteś?

    W jakiej sprawie potrzebujesz pomocy?

    W jakiej sprawie potrzebujesz pomocy?

    W jakiej sprawie potrzebujesz pomocy?

    W jakiej sprawie potrzebujesz pomocy?

    W jakiej sprawie potrzebujesz pomocy?

    W której branży planujesz rozwijać swój biznes?

    W jakiej sprawie potrzebujesz pomocy?

    W jakiej sprawie potrzebujesz pomocy?

    Czy posiadacie wspólne małoletnie dzieci?

    Opowiedz nam o Twojej sprawie - razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie.

    Opowiedz nam o Twojej sprawie - razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie.

    W jakim zakresie doznałeś strat?

    Opowiedz nam o Twojej sprawie - razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie.

    Opowiedz nam o Twojej sprawie - razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie.

    W jakiej sprawie potrzebujesz pomocy?

    Opowiedz nam o Twojej sprawie - razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie.

    Opowiedz nam o Twojej sprawie - razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie

    Opowiedz nam o Twojej sprawie - razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie

    Jeszcze tylko jeden krok...

    Zostaw nam swoje dane, żebyśmy mogli się z Tobą skontaktować i przedstawić najlepsze rozwiązanie dopasowane do specyfiki sprawy.

    Na zgłoszenie odpowiemy w ciągu najbliższego dnia roboczego.




    Kancelaria Kawalec - formularz zgłoszeniowy

    Potrzebujesz pomocy prawnej?

    Jesteśmy tu po to, żeby Ci pomóc

    Wypełnij krótki formularz