Upadłość przedsiębiorcy – wszystko, co musisz wiedzieć

Prowadzenie działalności gospodarczej niesie za sobą wiele ryzyk, a jedynym z nich jest niewątpliwie ryzyko utraty płynności finansowej i niewypłacalność. Jak w takiej sytuacji może postąpić przedsiębiorca? Czym jest upadłość przedsiębiorcy, w jakich przypadkach możliwe jest jej ogłoszenie i jakie skutki powoduje? Na te i inne kwestie dotyczące upadłości przedsiębiorcy znajdziesz odpowiedzi w poniższym artykule, zapraszamy!

Spis treści:

1. Upadłość przedsiębiorcy – pojęcie upadłości, pojęcie przedsiębiorcy
2. Upadłość przedsiębiorcy – przyczyny
3. Upadłość przedsiębiorcy – przesłanki ogłoszenia
4. Upadłość przedsiębiorcy – kwestie formalne
5. Podsumowanie

Upadłość przedsiębiorcy – pojęcie upadłości, pojęcie przedsiębiorcy

Przepisy dotyczące upadłości przedsiębiorcy znajdziemy w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe. Zgodnie z nią upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Czym natomiast jest niewypłacalność? Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.

Rozważając ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy warto wyjaśnić też na wstępie, co rozumiemy przez pojęcie przedsiębiorcy. Przepisy Prawa upadłościowego stosuje się do przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, a zgodnie z Kodeksem cywilnym przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Dodatkowo przepisy prawa upadłościowego stosuje się do:

• spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, prostych spółek akcyjnych i spółek akcyjnych nieprowadzących działalności gospodarczej;
• wspólników osobowych spółek handlowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem bez ograniczenia;
• wspólników spółki partnerskiej.

Upadłość przedsiębiorcy – przyczyny

Niewypłacalność przedsiębiorcy i konieczność ogłoszenia upadłości działalności gospodarczej to dla wielu przedsiębiorców najczarniejszy scenariusz, do którego nie chcieliby nigdy dopuścić. Warto zatem przyjrzeć się najczęściej spotykanym przyczynom upadłości przedsiębiorcy, aby im zapobiec. Są to m.in.:

• nadmierne zadłużenie przedsiębiorcy i utrata płynności finansowej – o ile samo finansowanie działalności gospodarczej przedsiębiorcy za pomocą leasingów, kredytów czy pożyczek jest zjawiskiem naturalnym, to warto trzymać rękę na pulsie, żeby nie doprowadzić do sytuacji, w której przestaniemy na bieżąco regulować nasze cykliczne zobowiązania, może nas to bowiem bezpowrotnie wpędzić w spiralę zadłużenia i stać się gwoździem do trumny naszej firmy;
• spadek dochodów – rozsądnym jest posiadanie pewnej rezerwy finansowej na wypadek gorszego okresu w naszej branży, aby nie stać się niewypłacalnym, gdy tylko złapie nas biznesowo gorszy moment związany ze spadkiem dochodów;
• zmienne otoczenie prawne – na prowadzenie firmy niezwykle mocno oddziałowują regulacje prawne, w szczególności podatkowe oraz te związane z zasadami prowadzenia działalności gospodarczej. Należy być na bieżąco z przepisami oraz nadchodzącymi zmianami i na bieżąco na nie reagować, aby nowe regulacje nie pogrzebały naszej działalności;
• zmienne otoczenie biznesowe – model prowadzenia biznesu należy nierzadko dostosowywać do zmiennych realiów rynkowych. W związku z tym trzeba mieć otwartą głowę na innowacje, nowe formy marketingu czy nowe rynki, aby nie zostać wypartym z branży przez przedsiębiorców bardziej pomysłowych i gotowych do zmian. 

Upadłość przedsiębiorcy – przesłanki ogłoszenia

Wnioskować o ogłoszenie upadłości może przedsiębiorca, który utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, to znaczy jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Dodatkowo należy pamiętać, że ogłoszenie upadłości może nastąpić tylko wówczas, gdy istnieje co najmniej dwóch wierzycieli przedsiębiorcy, którego wniosek dotyczy.

Może jednak dojść do sytuacji, kiedy mimo spełnienia powyższych przesłanek sąd oddali wniosek o upadłość przedsiębiorcy. Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów. Sąd może także oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości w razie stwierdzenia, że majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.

Upadłość przedsiębiorcy – kwestie formalne

Sprawy o ogłoszenie upadłości rozpoznaje sąd upadłościowy, w składzie którego zasiada trzech sędziów zawodowych. Sądem upadłościowym jest sąd rejonowy – sąd gospodarczy. Sprawy o ogłoszenie upadłości rozpoznaje sąd właściwy dla głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika, a głównym ośrodkiem podstawowej działalności jest miejsce, w którym dłużnik regularnie zarządza swoją działalnością o charakterze ekonomicznym i które jako takie jest rozpoznawalne dla osób trzecich.

Dłużnik jest zobowiązany, nie później niż w terminie 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Na koszt postępowania upadłościowego składa się przede wszystkim stała opłata od wniosku w wysokości 1000 zł oraz zaliczka na wydatki w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości w wysokości jednokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (w trzecim kwartale 2024 r. wyniosło 8266,30 zł). 

Podsumowanie

Jeśli stoisz przed dylematem, czy już nastał moment na ogłoszenie upadłości, czy może chcesz jeszcze powalczyć o swoją firmę – zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Kawalec. Jednym z priorytetów naszej działalności jest zawsze indywidualne podejście do każdego klienta – przeanalizujemy dokładnie sytuację Twojej firmy, doradzimy najkorzystniejsze rozwiązanie oraz będziemy Ci towarzyszyć w jego realizacji.