Prawo zachowku umożliwia otrzymanie spadku w przypadku, gdy członkowie najbliższej rodziny z różnych względów zostali pominięci w testamencie. Zachowek należy się dzieciom, wnukom, rodzicom czy małżonkowi. Jak obliczyć zachowek? W jakim czasie od ogłoszenia testamentu następuje przedawnienie zachowku?
Zachowek to świadczenie pieniężne dla osób najbliższych spadkodawcy, którzy z różnych względów po śmierci spadkodawcy zostali pominięci w testamencie. Zachowek spadkobierców ustawowych powstał w wyniku troski o rodzinę – zachowek chroni osoby z najbliższej rodziny przed niesprawiedliwością związaną z przypisaniem spadku osobie postronnej. Zachowek przysługuje rodzicom spadkodawcy, dzieciom, rodzeństwu – czyli osobom ustawowo uprawnionym do spadku.
Dziedziczenie ustawowe ma miejsce w sytuacji, gdy zmarły nie pozostawił po sobie testamentu. Wtedy do kodeks cywilny wskazuje zasady dotyczące ustalania grona spadkobierców. W przypadku, gdy osoba chce zmienić kolejność dziedziczenia spadku – musi sporządzić testament.
W przypadku gdy testament pomija najbliższych (dziecko spadkodawcy, żona, rodzice) mogą oni wnieść o uzyskanie zachowku. Zachowek ma na celu chronić osoby najbliżej spokrewnione z testatorem. Jest świadczeniem pieniężnym, które wypłaca się osobom pominiętym w testamencie.
Jak obliczyć wysokość zachowku? Wysokość zachowku obliczana jest zgodnie z zasadami kodeksu cywilnego. W pierwszej kolejności ustala się wysokość spadku przy dziedziczeniu ustawowym. Następnie sprawdza się, czy w chwili otwarcia spadku, osoba uprawniona do zachowku jest trwale niezdolna do pracy lub małoletnia. Jeśli tak - wysokość należnego zachowku wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego. W pozostałych przypadkach wartość zachowku wynosi połowę tego udziału
Substrat zachowku to czysta wartość spadku, po odliczeniu darowizn i zapisów windykacyjnych dokonanych przez spadkodawcę. Czysta wartość spadku to różnica pomiędzy stanem czynnym spadku (wartość spadku w chwili śmierci), a stanem biernym (suma długów spadkowych).
Roszczenie o zachowek jest roszczeniem majątkowym, a zatem ulega przedawnieniu. Zgodnie z kodeksem cywilnym, roszczenia pieniężne ulegają przedawnieniu z upływem pięciu lat od otwarcia spadku. Bardzo ważne jest pilnowanie terminów przez osobę uprawnionej do zachowku
Uzyskanie zachowku może odbyć się polubownie lub na drodze sądowej. W sytuacji, gdy strony dochodzą do porozumienia najlepszym sposobem będzie sporządzenie ugody. W przypadku sporu, należy wystąpić z powództwem o zapłatę zachowku. Pozew musi spełnić wszystkie wymogi pozwu, określone w kodeksie postępowania cywilnego