Alimenty na dziecko – kto powinien płacić, w jakiej wysokości i jak długo?

Płacenie alimentów najczęściej kojarzy nam się z sytuacją, w której rodzic ma obowiązek dokonywać określonych comiesięcznych opłat na rzecz swojego dziecka lub dzieci. I jest to całkiem trafne skojarzenie, bowiem to właśnie w tej relacji mamy najczęściej do czynienia z obowiązkiem alimentacyjnym. W tym artykule znajdziesz kluczowe informacje związanie z tematem, jakim są alimenty na dziecko – kto jest zobowiązany do ich płacenia, od czego zależy ich wysokość i jak długo taki obowiązek może trwać.

Na wstępie warto przypomnieć, czym są alimenty. Podstawową funkcją obowiązku alimentacyjnego jest zabezpieczenie egzystencji osób uprawnionych. W przypadku zaś osób, w tym dzieci, które nie mogą się utrzymać własnymi siłami, rolą tego obowiązku jest także zabezpieczenie środków wychowania. Instytucja alimentacji ma więc zapewnić rodzinie środki materialne niezbędne do jej prawidłowego funkcjonowania.

Sąd rozwodowy z urzędu orzeka o tym, w jakiej wysokości każdy z małżonków ma obowiązek ponosić koszty utrzymania i wychowania wspólnego dziecka, warto więc przyjrzeć się bliżej temu zagadnieniu.

Spis treści:

1. Kto płaci alimenty na dziecko?
2. Jak wysokie mogą być alimenty na dziecko?
3. Do kiedy trzeba płacić alimenty na dziecko?
4. Podsumowanie

Kto płaci alimenty na dziecko?

Ze wszelkich prawnych regulacji dotyczących obowiązków alimentacyjnych, alimenty na dziecko posiadają szczególne przepisy stawiające w wyjątkowo korzystnej sytuacji dziecko. Obowiązek alimentacyjny dotyczy zarówno dzieci urodzonych w małżeństwie, jak i tych, których rodzice nie są w związku małżeńskim. Niezależnie więc od stosunku łączącego rodziców dziecka – są oni zobowiązani do ponoszenia kosztów jego utrzymania.

Alimenty na dziecko obejmują również dziecko adoptowane – w przypadku przysposobienia (adopcji) pełnego i całkowitego obowiązek ten dotyczy ,,nowych” rodziców, czyli przysposabiających, ustają natomiast wszelkie więzi z rodziną naturalną. Przy przysposobieniu niepełnym obowiązek alimentacyjny nie wyłącza biologicznych rodziców.

Jak wysokie mogą być alimenty na dziecko?

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przyjmuje się, że dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, niezależnie od tego czy rodzice żyją wspólnie, czy w rozłączeniu. Rodzice nie są jednak zobowiązani do dawania dziecku, które się usamodzielnia, szczególnego wyposażenia, na przykład zapewnienia mu mieszkania, zakupu samochodu itp. Ciąży na nich natomiast obowiązek udzielania dziecku pomocy w granicach swoich możliwości.

Alimenty na dziecko obciążają oboje rodziców – z tym, że każde z nich zobowiązane jest płacić je w granicach swoich możliwości zarobkowych i majątkowych. Jeśli jedno z rodziców takich możliwości nie ma, cały ciężar spada na drugiego rodzica. Warto tutaj jednak wyraźnie podkreślić, iż sąd ustalając wysokość alimentów bierze pod uwagę możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców, więc nawet gdyby rodzic w czasie orzekania był bezrobotny, zawiesił działalność gospodarczą czy zdaniem drugiego małżonka ukrywał dochody – wciąż sąd może orzec alimenty na dziecko na podstawie tego, jakie małżonek ma możliwości zarobkowe, w oparciu o jego kwalifikacje, wykształcenie, doświadczenie itp. Z jednej strony o wysokości alimentów decydują więc dochody lub możliwości dochodowe małżonka. Z drugiej strony wpływają na ich wysokość wydatki, jakie należy na dziecko ponosić, co zależy m.in. od miejsca zamieszkania, liczby dzieci, wieku itd. Przykładowo można argumentować, że wraz z wiekiem dzieci wzrastają wydatki na odzież, jedzenie, przedszkole/szkołę, rekreację, wypoczynek itp., gdyż są one nierozerwalnie związane z bardziej intensywnym rozwojem dziecka.

Jeśli jeden z rodziców, sprawujący faktyczną opiekę nad dzieckiem, pozywa drugiego o alimenty na dziecko, wyliczając i uzasadniając ich wysokość, może wziąć pod uwagę m.in. wydatki związane z mieszkaniem, utrzymaniem dziecka, edukacją, dbaniem o zdrowie, dodatkowymi zajęciami czy wyjazdami dziecka.

Jak wynika z powyższych informacji, na wysokość alimentów wpływa bardzo wiele czynników, co powoduje, że miesięczne kwoty alimentów mogą wahać się najczęściej od kilkuset złotych do kilku tysięcy.

Do kiedy trzeba płacić alimenty na dziecko?

Nie ma określonego przez prawo wieku dziecka, do jakiego trwa obowiązek alimentacyjny, nieprawdą jest powszechnie powielane stwierdzenie, że trwa do 18. lub 25. czy 26. roku życia. Zgodnie z art. 133. § 1. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”. Oznacza to, iż alimenty na dziecko należy płacić dopóty, dopóki nie osiągnie ono samodzielności, tzn. dopóki nie zdobędzie odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Rodzice muszą ponosić nakłady na utrzymanie dziecka nawet po ukończeniu przez nie 18. roku życia, jeśli nadal zdobywa takie kwalifikacje, na przykład studiuje na uczelni wyższej, pod warunkiem, że wykorzystuje ten czas rzeczywiście na naukę. Z drugiej strony, obowiązek alimentacyjny może ustać nawet wcześniej niż z chwilą osiągnięcia przez dziecko pełnoletności, gdy uzyskało ono już zawód. Zgodnie jednak z przytoczonym wyżej artykułem okolicznością ograniczającą lub wyłączającą alimenty na dziecko ze strony rodziców jest to, że dziecko osiąga wystarczające własne dochody.

Samo zawarcie przez dziecko małżeństwa nie jest równoznaczne z usamodzielnieniem się i ustaniem obowiązku alimentacyjnego.

Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Chodzi tu o takie sytuacje, w których pełnoletnie dziecko na przykład zaniedbuje naukę czy nie podejmuje starań w celu rozpoczęcia pracy zarobkowej.

O zwolnieniu z alimentów rozstrzyga sąd.

Osobie niepłacącej alimentów grożą nawet kary przewidziane przez Kodeks karny, taka osoba podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności aż do lat 2.

Podsumowanie

W społecznej świadomości zakorzeniło się wiele błędnych przekonań dotyczących płacenia alimentów na dziecko. Mamy nadzieję, że udało nam się obalić niektóre z nich. Jednak jest to na tyle złożony temat, że warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.

Posiadamy bogate doświadczenie w prowadzeniu spraw o alimenty, zapraszamy do zapoznania się z sylwetkami naszych specjalistów!