Rozdzielność majątkowa a intercyza

Zgodnie z art. 47 § 1. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Wokół tego przepisu pojawiają się najczęściej określenia takie jak rozdzielność majątkowa a intercyza, czy są to pojęcia tożsame, czy jednak istnieją między nimi różnice?

Najważniejsze informacje, których dowiesz się z tego artykułu:

1. Intercyza to potoczne określenie umowy majątkowej małżeńskiej, która może wprowadzać nie tylko rozdzielność majątkową, ale także modyfikować wspólność majątkową między małżonkami.
2. Intercyzę można zawrzeć zarówno przed ślubem, jak i w trakcie małżeństwa, ale jej skutki nie działają wstecz.
3. Umowa majątkowa małżeńska musi być zawarta w formie aktu notarialnego.

Dokładny opis tego, czym są małżeńskie umowy majątkowe znajdziesz w naszym wpisie. Zachęcamy do lektury!

Rozdzielność majątkowa a intercyza – różnice 

Rozdzielność majątkowa a intercyza to nie są pojęcia do końca tożsame, intercyza jest bowiem pojęciem szerszym, to potoczne określenie na umowę małżeńską majątkową, która może nie tylko wprowadzić rozdzielność majątkową między małżonkami (choć ta sytuacja występuje najczęściej), ale może także rozszerzyć lub modyfikować wspólność majątkową poprzez doprecyzowanie jakie elementy majątku będą stanowić majątek odrębny małżonków, a jakie wspólność majątkową. 

Co więcej, intercyza jest dobrowolną umową między małżonkami, natomiast rozdzielność majątkowa może powstać nie tylko w wyniku obustronnej i dobrowolnej decyzji małżonków, ale także na skutek orzeczenia sądu, nawet jeżeli jeden z małżonków nie będzie chciał się na to zgodzić.

Rodzaje intercyzy

Według obecnych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego intercyza między małżonkami może ustanowić następujące ustroje umowne: 

• wspólność umowną mającą zakres szerszy lub węższy w porównaniu z zakresem wspólności ustawowej, czyli wspólność rozszerzoną albo ograniczoną;
• rozdzielność majątkową;
• rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.

Niedozwolone jest kreowanie w umowie majątkowej małżeńskiej innych postaci ustrojów umownych między małżonkami niż przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. 

Najczęściej ustanawianym umownym ustrojem majątkowym małżeńskim jest rozdzielność majątkowa. Zazwyczaj to właśnie ten typ umownego ustroju majątkowego jest przez wielu utożsamiany z intercyzą. W tym przypadku każdy z małżonków ma swój majątek osobisty. 

W ustroju pełnej rozdzielności majątkowej każdy z małżonków zachowuje majątek nabyty zarówno przed zawarciem intercyzy, jak i w czasie jej trwania, a także każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem. W tym ustroju nie występuje majątek wspólny objęty wspólnością łączną. Małżonkowie mogą jednak wspólnie nabywać przedmioty majątkowe na tak zwaną współwłasność ułamkową (np. współwłasność domu, mieszkania, samochodu itp.). Do takiej wspólności mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności ułamkowej.

Umowa majątkowa, której treść ogranicza się jedynie do postanowienia o rozwiązaniu wcześniejszej umowy majątkowej małżeńskiej, przywraca ustrój wspólności ustawowej.

Więcej szczegółowych informacji o intercyzie znajdziesz w naszym wpisie: https://kancelariakawalec.pl/blog/intercyza-wszystko-co-musisz-wiedziec 

Intercyza w trakcie małżeństwa i intercyza wsteczna – czy to możliwe?

W społeczeństwie można spotkać często przekonanie, że intercyzę zawiera się jedynie przed zawarciem małżeństwa. Jest to jeden z wielu mitów – intercyzę można zawrzeć zarówno przed ślubem, jak i po ślubie. W przypadku zawarcia intercyzy przed ślubem, wchodzi ona w życie z chwilą zawarcia związku małżeńskiego. Jeżeli natomiast intercyza została zawarta po ślubie to wywołuje ona skutki od dnia jej zawarcia lub późniejszego terminu, jeśli tak postanowią strony, nie ma jednak mocy wstecznej, tzn. do dnia zawarcia intercyzy małżonków wiąże ustrój wspólności majątkowej. 

Małżonkowie mogą wielokrotnie w czasie trwania małżeństwa zmieniać łączący ich ustrój majątkowy. Zatem podsumowując – o ile intercyzę można zawrzeć zarówno przed zawarciem małżeństwa, jak i w jego trakcie, to jednak intercyza w swoich skutkach nie działa wstecz, niemożliwa do zawarcia jest więc intercyza wsteczna.

Intercyza – formalności i koszty

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, majątkowa umowa małżeńska, czyli intercyza, powinna być zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Oznacza to, iż w przypadku niezachowania formy aktu notarialnego intercyza będzie nieważna. Dokumenty potrzebne do zawarcia intercyzy, które należy ze sobą wziąć do notariusza, to:

• dane osobowe małżonków lub przyszłych małżonków – imiona, nazwisko, imiona rodziców, PESEL, adres zamieszkania, numer dowodu osobistego lub paszportu; 
• ewentualnie informacja o zawieranych wcześniej umowach majątkowych małżeńskich;
• w przypadku intercyzy zawieranej przed ślubem – podanie planowanej daty zawarcia związku małżeńskiego, a w przypadku intercyzy zawieranej w trakcie małżeństwa – odpis skrócony aktu małżeństwa.

Koszt intercyzy wyraźnie różni się w zależności od tego, czy dotyczy intercyzy przedślubnej, czy zawieranej już w trakcie trwania małżeństwa. Orientacyjny koszt intercyzy zawieranej przed ślubem wynosi około 600 zł brutto. Z kolei koszt intercyzy zawieranej w trakcie małżeństwa jest zależny przede wszystkim od wartości majątku wspólnego małżonków i wynosić może od kilkuset do kilku tysięcy złotych, a w przypadku wielomilionowego majątku może wynosić nawet 10 tysięcy złotych.

Intercyza a rozdzielność majątkowa: wiedza w pigułce!

Mamy nadzieję, że teraz już wiesz, czym się różni intercyza od rozdzielności majątkowej. Z doświadczenia możemy powiedzieć, że warto precyzyjnie i za obopólną zgodą małżonków ułożyć swoje obecne i przyszłe stosunki majątkowe, aby uniknąć w przyszłości potencjalnych konfliktów, które mogą jedynie negatywnie wpłynąć na zdrowe relacje i pożycie między przyszłymi małżonkami. 

Intercyza jest przecież dokumentem rzutującym na całą przyszłość majątku małżonków, warto więc dochować maksymalnej staranności przy rozważaniu jej zakresu i poszczególnych postanowień. Może pomóc Ci w tym konsultacja z doświadczonym w tej dziedzinie prawnikiem.

Potrzebujesz profesjonalnej pomocy prawnej, by uregulować swoje stosunki majątkowe z małżonkiem? Zastanawiasz się, jak najkorzystniej zabezpieczyć swoją sytuację majątkową przed zawarciem małżeństwa? Zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią! Od lat specjalizujemy się w sprawach cywilnych i majątkowych, dysponując bogatą wiedzą praktyczną w tym zakresie.

Najczęściej zadawane pytania – FAQ

Jakie są minusy rozdzielności majątkowej?

Wady rozdzielności majątkowej to między innymi: utrudnione wspólne zaciąganie zobowiązań (np. kredytów),, brak możliwości wspólnego rozliczania podatków, komplikacje w nagłych sytuacjach finansowych oraz możliwe trudności przy podziale majątku wspólnego w przypadku rozwodu.

Czy żona odpowiada za długi męża po rozdzielności majątkowej?

Po ustanowieniu rozdzielności majątkowej żona nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania męża powstałe po wprowadzeniu tego ustroju. Wyjątkiem są jednak długi dotyczące codziennych potrzeb rodziny, za które małżonkowie mogą odpowiadać wspólnie.