Przemoc domowa podstawą do rozwodu – najważniejsze informacje

Przemoc domowa podstawą rozwodu? Jeśli małżonek dopuścił się przemocy domowej, to oczywiście będzie to podstawą do rozwodu, wręcz kluczową. Przemoc domowa to jedno z najgorszych zjawisk, które ma destrukcyjny wpływ na małżeństwo i dzieci. Jest to sytuacja wymagająca pilnej interwencji, a osoba dopuszczająca się przemocy powinna zostać sprawiedliwie ukarana, począwszy od orzekania o jej winie przy sprawie rozwodowej, a kończąc na adekwatnej odpowiedzialności karnej. W niniejszym artykule zostanie przedstawione, czym jest przemoc domowa oraz jak dochodzić sprawiedliwości w takich sytuacjach.

Spis treści:

1. Czym jest przemoc domowa?
2. Jak udokumentować przemoc domową w sądzie?
3. Co zrobić, gdy podstawą do rozwodu jest przemoc domowa?
4. Jak chronić siebie i dzieci?
5. Przemoc domowa podstawą do rozwodu – podsumowanie

Czym jest przemoc domowa?

Przemoc domowa w orzecznictwie sądów polskich i międzynarodowych jest definiowana szeroko. W żadnym wypadku nie rozumiemy pod pojęciem przemocy domowej jedynie przemocy fizycznej. W polskim porządku prawnym obowiązuje specjalna ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej, która definiuje ją jako jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej. Przez osoby doznające przemocy domowej możemy rozumieć m.in. małżonków, dzieci, wnuki, rodziców, rodzeństwo, dalszych krewnych, a także osoby pozostające we wspólnym pożyciu i ich bliskich.

Dodatkowo Polska ratyfikowała tzw. Konwencję Stambulską, czyli konwencję o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, która uznaje za nią wszelkie akty fizycznej, seksualnej, psychologicznej lub ekonomicznej przemocy występujące w rodzinie lub gospodarstwie domowym albo pomiędzy byłymi lub obecnymi małżonkami czy partnerami, niezależnie od tego, czy sprawca i ofiara dzielą miejsce zamieszkania, czy też nie.

Podsumowując, przemoc domowa może być podstawą do rozwodu w sytuacjach, kiedy pojawia się:

• przemoc fizyczna – pod postacią wszelkich form agresji fizycznej,
• przemoc seksualna – w formie jakiegokolwiek wymuszania czynności seksualnych,
• przemoc psychologiczna – pod postacią agresji słownej, wyzwisk, szantażu, upokarzania, gróźb, zastraszania,
• przemoc ekonomiczna – np. pozbawianie środków finansowanych, ścisłe kontrolowanie wydatków, wykorzystywanie uzależnienia materialnego jednego z małżonków od drugiego.

Jak udokumentować przemoc domową w sądzie?

Kluczowe dla dochodzenia sprawiedliwości jest odpowiednie udokumentowanie zjawiska przemocy domowej w sądzie. Przemoc domowa podstawą rozwodu będzie w zasadzie zawsze, jeśli zostanie odpowiednio udowodniona. Dowody można zbierać z rozmaitych źródeł, im więcej i bardziej różnorodne oraz niezależne od siebie, tym lepiej. Takimi dowodami mogą być m.in.:

• dokumentacja medyczna – jeśli skala przemocy domowej jest już tak duża, że osoba nią dotknięta posiada fizyczne obrażenia, niezwłocznie należy udać się do lekarza, a dokumentację medyczną zachować; istotne mogą się okazać także potwierdzenia wizyt u psychologa lub psychiatry;
• zeznania świadków – ktokolwiek, kto był obserwatorem przemocy domowej lub słyszał o niej od ofiary, będzie istotnym świadkiem w sądzie; może to być inny członek rodziny, przyjaciel, sąsiad itd.;
• notatki policyjne – jeśli doszło do interwencji policji w gospodarstwie domowym, wszelkie notatki służbowe funkcjonariuszy publicznych należy dołączyć do materiału dowodowego;
• dokumenty z ośrodków pomocy społecznej;
• nagrania – jeśli ofiara lub świadkowie posiadają nagrania audio lub wideo z jakichkolwiek aktów przemocy domowej, będą one istotnymi dowodami w sądzie;
• screeny wiadomości z wszelkich środków komunikacji elektronicznej, posty w mediach społecznościowych, relacje, maile itp.

Niezależnie od powyższych, osoba dotknięta przemocą domową może prowadzić własne notatki z wszelkich aktów, żeby jeszcze bardziej uprawdopodobnić i uwiarygodnić pozostałe przedstawione dowody.

Co zrobić, gdy podstawą do rozwodu jest przemoc domowa?

Przede wszystkim, niezależnie od formy przemocy domowej, powinna ona zostać zgłoszona niezwłocznie na policję lub do ośrodka pomocy społecznej. Dodatkowo warto udać się do prawnika, który doradzi jak najlepiej i najbezpieczniej dla nas i dzieci dalej postępować, zarówno pod kątem procedur z organami państwa, jak i w zakresie planowanej sprawy rozwodowej. Każda interwencja policji lub pomocy społecznej będzie istotnym dowodem w postępowaniu rozwodowym.

Jak chronić siebie i dzieci?

Nie czekać! Warto od razu szukać pomocy u różnych źródeł. Kontakt z organami państwa lub służby zdrowia powinien zapewnić rodzinie dotkniętej przemocą domową należyty nadzór i ochronę. W przypadku stwierdzenia przemocy w rodzinie może zostać uruchomiona procedura tak zwanej Niebieskiej Karty. Uruchomić ją może m.in. policja, pracownicy opieki społecznej czy oświaty, a także ratownicy medyczni i inni pracownicy służby zdrowia. Rodziny objęte procedurą Niebieskiej Karty są szczególnie monitorowane i mogą korzystać z różnych form wsparcia.

Warto też wspomnieć, że przemoc domowa jest przestępstwem regulowanym przez kodeks karny w art. 207, zgodnie z którym, kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Przemoc domowa podstawą do rozwodu – podsumowanie

Zbieranie dowodów i dochodzenie swoich praw jest bardzo ważne. Nie można zapominać o tym, że ofiarami przemocy bardzo często są dzieci. W takich sytuacjach chronienie ich jest szczególnie ważne. Sprawy związane z przemocą domową to sprawy najwyższej istotności.

Osoby potrzebujące pomocy prawnej zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Kawalec. Specjalizujemy się w prawie rodzinnym i oferujemy kompleksową pomoc, zarówno w zakresie doradztwa, jak i poprowadzenia sprawy rozwodowej.