Jak uzyskać alimenty po rozwodzie?

Orzeczenie przez sąd rozwodu może powodować rozmaite prawne konsekwencje w życiu byłych małżonków, takie jak między innymi ​​orzekanie o winie małżonków w zakresie rozkładu pożycia małżeńskiego, podział majątku wspólnego, orzeczenie o władzy rodzicielskiej nad małoletnimi wspólnymi dziećmi czy o sposobie korzystania z dotychczas wspólnego mieszkania. Nie mniej istotnym zagadnieniem są alimenty po rozwodzie. Czy przysługują tylko na dzieci, czy może na nie liczyć także były małżonek? Od czego to zależy? Na te i wiele innych praktycznych pytań znajdziesz odpowiedź w niniejszym artykule.

Spis treści:

1. Czym są alimenty i komu przysługują
2. Kiedy zacząć starać się o alimenty przyznawane po rozwodzie?
3. Od czego zależy przyznanie alimentów po rozwodzie?
4. Alimenty po rozwodzie – podsumowanie

Czym są alimenty i komu przysługują

Płacenie alimentów najczęściej kojarzy nam się z sytuacją, w której rodzic ma obowiązek dokonywać określonych comiesięcznych opłat na rzecz swojego dziecka lub dzieci. I jest to całkiem trafne skojarzenie, bowiem to właśnie w tej relacji mamy najczęściej do czynienia z obowiązkiem alimentacyjnym. Możliwe jest jednak również orzeczenie przez sąd alimentów na rzecz byłego małżonka. Obie z powyższych sytuacji zostaną omówione w dalszej części artykułu.

Na wstępie warto doprecyzować, czym są alimenty. Podstawową funkcją obowiązku alimentacyjnego jest zabezpieczenie egzystencji osób uprawnionych. W przypadku zaś takich osób, które nie mogą się utrzymać własnymi siłami, w tym dzieci, rolą tego obowiązku jest także zabezpieczenie środków wychowania.

Instytucja alimentacji ma więc zapewnić rodzinie środki materialne niezbędne do jej prawidłowego funkcjonowania. Sąd rozwodowy z urzędu orzeka o tym, w jakiej wysokości każdy z małżonków ma obowiązek ponosić koszty utrzymania i wychowania wspólnego dziecka.

Kiedy zacząć starać się o alimenty przyznawane po rozwodzie?

Przede wszystkim, przygotowania do starania się o alimenty po rozwodzie warto rozpocząć już w momencie, kiedy wiesz, że czeka Cię sprawa rozwodowa i będziesz chciał dochodzić alimentów. Im wcześniej, tym lepiej. Oczywiście nie na miejscu byłoby stwierdzenie, iż od początku małżeństwa lub urodzenia dziecka warto dokumentować wszelkie poniesione wydatki na wypadek potencjalnej sprawy rozwodowej. Niemniej, im więcej dokumentów świadczących o kosztach życia i utrzymania Ciebie lub dzieci będziesz posiadać, tym większe szanse w przypadku ewentualnej rozprawy rozwodowej na satysfakcjonujące jej zakończenie w zakresie alimentów.

Kiedy czynisz przygotowania do sprawy rozwodowej – warto od razu zasygnalizować swojemu pełnomocnikowi, że masz w planach domagać się w niej również alimentów. Wtedy prawnik dobierze odpowiednią strategię procesową, a Tobie doradzi, co należy przygotować, aby zwiększyć swoje szanse.

Zaleci chociażby to, aby przygotować wszelkie dokumenty (paragony, faktury, rachunki), które dotyczą kosztów utrzymania Twojego lub dzieci – to one wpłyną na alimenty po rozwodzie, których będziesz się domagać. Mogą to być rachunki za czynsz, prąd, wodę, media, zakupy, artykuły spożywcze, bilety komunikacji miejskiej, przedszkole lub szkołę, zajęcia dodatkowe dziecka, korepetycje, wizyty u lekarzy, zabawki, książki itp.

Od czego zależy przyznanie alimentów po rozwodzie?

Alimenty po rozwodzie na dziecko

Z wszelkich prawnych regulacji dotyczących obowiązków alimentacyjnych, alimenty na dziecko są usankcjonowane za pomocą szczególnych przepisów, stawiających w wyjątkowo korzystnej sytuacji dziecko. Obowiązek alimentacyjny dotyczy zarówno dzieci urodzonych w małżeństwie, jak i tych, których rodzice nie są w związku małżeńskim. Niezależnie więc od stosunku łączącego rodziców dziecka – są oni zobowiązani do ponoszenia kosztów jego utrzymania.

Alimenty na dziecko obejmują również dziecko adoptowane – w przypadku przysposobienia (adopcji) pełnego i całkowitego obowiązek ten dotyczy „nowych” rodziców, czyli przysposabiających, ustają natomiast wszelkie więzi z rodziną naturalną. Przy przysposobieniu niepełnym obowiązek alimentacyjny nie wyłącza biologicznych rodziców.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przyjmuje się, że dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami niezależnie od tego, czy rodzice żyją wspólnie czy w rozłączeniu. Alimenty na dziecko obciążają oboje rodziców – z tym, że każde z nich zobowiązane jest płacić je w granicach swoich możliwości zarobkowych i majątkowych. Jeśli jedno z rodziców takich możliwości nie ma, cały ciężar spada na drugiego rodzica.

Warto tutaj jednak wyraźnie podkreślić, iż sąd ustalając wysokość alimentów bierze pod uwagę możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców. Nawet więc gdyby rodzic w czasie orzekania był bezrobotny, zawiesił działalność gospodarczą czy zdaniem drugiego małżonka ukrywał dochody – wciąż sąd może orzec alimenty na dziecko na podstawie tego, jakie małżonek ma możliwości zarobkowe, w oparciu o jego kwalifikacje, wykształcenie, doświadczenie itp.

Z jednej strony o wysokości alimentów decydują więc dochody lub możliwości dochodowe małżonka. Z drugiej strony wpływają na ich wysokość wydatki, jakie należy na dziecko ponosić, co zależy m.in. od miejsca zamieszkania, liczby dzieci, wieku itd. Stąd istotne jest odpowiednie udokumentowanie i uargumentowanie wszelkich wydatków na dziecko, o czym była już mowa wyżej. Na wysokość alimentów wpływa więc bardzo wiele czynników, co powoduje, że miesięczne kwoty alimentów wahają się najczęściej od kilkuset do kilku tysięcy złotych.

Więcej o alimentach na dziecko, w tym o tym jak długo należy je płacić i jakie grożą konsekwencje za uchylanie się od tego obowiązku, pisaliśmy już w jednym z artykułów na naszym blogu.

Alimenty po rozwodzie dla byłego małżonka

Kodeks rodzinny i opiekuńczy w artykule 60. przewiduje również możliwość orzeczenia obowiązku alimentacyjnego wobec byłego małżonka. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, nawet jeśli ten nie znajduje się w niedostatku. Co istotne, obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

Alimenty po rozwodzie – podsumowanie

Sprawa o alimenty po rozwodzie jest niezwykle istotna, bowiem jej wynik może determinować status majątkowy Twój lub Twoich dzieci na długie lata. Dlatego warto do niej podejść, będąc odpowiednio przygotowanym. Posiadamy bogate doświadczenie w prowadzeniu spraw o alimenty, które są jedną z naszych specjalizacji – zapraszamy do zapoznania się z sylwetkami naszych adwokatów i kontaktu z Kancelarią Kawalec!